Chapters :- 1. जीवों में जनन2. पुष्पी पादपों में लैंगिक जनन3. मानव जनन4. जनन स्वास्थ्य5. वंशागति तथा विविधता के सिद्धांत6. वंशागति के आणविक आधार7. विकास8. मानव स्वास्थ्य तथा रोग9. खाद्य उत्पादन में वृद्धि की कार्यनीति10. मानव कल्याण में सूक्ष्म जीव11. जैव प्रौद्योगिकी – सिद्धांत व प्रक्रम12. जैव प्रौद्योगिकी एवं उसके उपयोग13. जीव और समष्टियाँ14. पारितंत्र15. जीव विविधतता एवं संरक्षण16. पर्यावरण के मुद्देपूरक पाठय सामग्री